مدل سازی توسعه فضایی شهری با استفاده از تکنولوژی سامانه های اطلاعات جغرافیایی و رگرسیون وزن دار مکانی (gwr): نمونه موردی کلان شهر تهران

نام خانوادگی: حیدریان نام: پیمان شماره دانشجویی: 9028202 عنوان پایان نامه: مدل سازی توسعه فضایی شهری با استفاده از تکنولوژی سامانه های اطلاعات جغرافیایی و رگرسیون وزن دار مکانی (gwr): نمونه موردی؛ کلان شهر تهران اساتید راهنما: دکتر کاظم رنگزن، دکتر سعید ملکی استاد مشاور: مهندس ایوب تقی زاده درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: سنجش از دور و gis گرایش: آب و خاک دانشگاه: شهید چمران اهواز دانشکده: علوم زمین گروه : سنجش از دور و gis تاریخ فارغ التحصیلی: 25/10/1392 تعداد صفحه: 125 کلید واژه ها: مدل سازی، پیش پردازش آماری، رگرسیون وزن دار مکانی، سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافیایی، تهران. شبیه سازی و بازبینی دائمی فرآیندهای دینامیک و الگوهای رشد شهری با توجه به توسعه در گذشته و پیش بینی آن در آینده، برای برنامه ریزان و طرفداران حفظ منابع طبیعی در تنظیم کردن استراتژی های توسعه پایدار، رسیدن به توسعه پایدار شهری و همچنین تصمیم گیری بهتر برای جهت دهی توسعه در آینده، یک امر حیاتی است. در این راستا کلان شهر تهران با رویکرد نخست شهری به عنوان ابرشهر یا شهر مسلط کشور و به صورت پل ارتباطی با جهان خارج و داخل عمل نموده و بر کلیه ساختار داخلی شهرهای کشور و روستاها تأثیرگذار بوده است، در نتیجه استفاده از مدل سازی های ترکیبی با نگاه عمیق تر و محلی جهت برنامه ریزی های مدون در راستای توسعه پایدار کلان شهر تهران غیرقابل اجتناب می نماید. هدف این رساله، مدل سازی الگوهای رشد کلان شهر تهران با استفاده از روش های پیش پردازش آماری رگرسیون اکتشافی (er)، رگرسیون حداقل مربعات معمولی (ols) و مدل رگرسیون وزن دار مکانی، و همچنین پیش بینی توسعه آن با استفاده از مدل ترکیبی پیشنهادی ols-lcm و مقایسه نتایج آن با مدل ca-markov با در نظر گرفتن دوره 11 ساله 85-1374 است. برای این منظور ابتدا، معیارهای موثر در این فرآیند از سازمان های مربوطه جمع آوری، آنالیز و آماده سازی شدند و نقشه های کاربری زمین از تصاویر ماهواره لندست استخراج گردید. در مرحله بعد صحت سنجی نقشه ها و آشکارسازی تغییرات صورت گرفت. نتایج آشکارسازی تغییرات نشان می دهد که بیش ترین افزایش مساحت در مناطق ساخته شده (68/4603 هکتار) و بیش ترین کاهش مساحت در زمین باز (47/4561 هکتار) رخ داده است. بر مبنای این تغییرات و برای اجتناب از روش سعی و خطا در انتخاب بهترین ترکیب معیارهای ورودی به مدل gwr و lcm، با استفاده از روش er و ols پیش پردازش روی معیارها صورت گرفت. در مرحله بعد با در نظرگرفتن خروجی روش er و ols، 11 متغیر مستقل بعنوان ورودی به مدل ها انتخاب شدند. سپس مدل سازی الگوهای رشد شهری با استفاده از مدل gwr اجرا گردید و نتایج نشان داد از 11 متغیر، دو متغیر در عرض فضای مورد مطالعه دارای جهت تأثیر(- یا +) یکسان بودند و بقیه متغیرها جهت تأثیرشان در کل منطقه تغییر می کند. در نهایت با استفاده دو مدل ols-lcm و ca-markoنقشه کاربری اراضی برای سال 1396 پیش بینی شد. نتایج نهایی نشان داد که پیش بینی صورت گرفته با مدل ols-lcm نسبت به مدل ca-marko و مطالعات گذشته کارایی بالاتری داشته و به واقعیت های زمینی نزدیک تر است و بیشترین میزان توسعه در سال 1396 در بخش های غرب، شرق و شمال شرقی کلان شهر تهران رخ می دهد.